آیا سیگار اعتیاد آور است؟
طبق تجربه ما در کمپ ترک اعتیاد نوروکمپ و بیمارانی که در طول سالهای فعالیت خود در زمینه ترک اعتیاد دیدهایم بسیاری از کسانی که در دام اعتیاد به مواد مخدر گرفتار شدهاند ابتدا از سیگار شروع کردهاند و به صورت تفننی در دوران جوانی شروع به مصرف کردهاند و به مرور به سمت انواع مصرف مواد مخدر کشیده شدند. افرادی که از جوانی شروع به کشیدن میکنند در بزرگسالی بیشتر مصرف خواهند داشت. مطالعهای نشان میدهد 80٪ افراد سیگاری، مصرف آنرا از 18 سالگی شروع کردند. شروع در دوره جوانی باعث افزایش وابستگی میشود. طبق گفته انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا، بزرگسالان کمتر شروع به کشیدن میکنند.
برای دریافت مشاوره بر روی تصویر بالا کلیک نمایید.
نیکوتین چیست؟
مهمترين ترکيب موثر سيگار، نيکوتين است که عامل اصلی اعتياد جسمانی به دخانيات است. نیکوتین از برگ گیاه تنباکوی سبز به دست میآید. توتون رایجترین شکل نیکوتین است که به شکل سیگار برگ، پیپ و قلیان مصرف میشود. هنگامی که دود به ششها میرسد نیکوتین به سرعت جذب دستگاه گردش خون میشود و غلظت خون سریعا افزایش پیدا میکند. همچنین حدود 15 ثانیه طول میکشد تا نیکوتین به مغز برسد.
علاوه بر نیکوتین، سیگارهای توتون و تنباکو نیز باعث ایجاد سرطان میشوند. تقریبا 4000 ماده شیمیایی موجود در تنباکو اثرات جسمی، روحی و روانی مضری دارد. استفاده از دخانیات منجر به عوارض جدی در سلامتی افراد میشود که برخی از آنها عبارتند از:
- آمفیزم
- برونشیت مزمن
- سرطان، به ویژه در سیستم تنفسی
- سرطان خون
- بیماری قلبی
- سکته
- دیابت
- مسائل مربوط به چشم، مانند آب مروارید
- ناباروری
- ناتوانی جنسی
- سقط جنین و عوارض بارداری
- سیستم ایمنی ضعیف
- سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونتهای تنفسی
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
- بیماری لثه و مسائل دندانی
- پیری زودرس
- زخم معده
- پوکی استخوان
- سرطان ریه
دود سیگار همچنین خطر ابتلا به سرطان ریه و بیماریهای قلبی را در میان افراد نزدیک به این افراد افزایش میدهد. کودکان این افراد به احتمال زیاد به بیماری های مبتلا میشوند:
- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
- آسم
- عفونتهای تنفسی
- عفونت گوش
- بیماریهای دیگر
اثر نیکوتین بر مغز
بیشتر مردم درباره تاثیر سیگار بر ریه ها و قلب اطلاعاتی دارند اما چیزی که کمتر شناخته شده است تأثیر نیکوتین بر مغز است. نیکوتین احساسات خوشایندی را در بدن و ذهن ایجاد میکند. هنگامی که از دخانیات استفاده میکنید، مغز انتقال دهندههای عصبی مانند دوپامین را آزاد میکند که باعث ایجاد احساس رضایت و لذت در فرد میشود. نیکوتین همچنین با تقلید از دوپامین مراکز لذت مغز را تحریک میکند، بنابراین مغز شروع به ارتباط مصرف نیکوتین با احساس خوب میکند.
به گفته مؤسسه ملی سلامت، نیکوتین موجود در سیگار مغز شما را تغییر میدهد و در صورت تلاش برای ترک سیگار علائم ترک ایجاد میشود. متأسفانه زمانیکه این علائم ظاهر میشوند بسیاری از افراد برای کاهش اثرات ترک سیگار به سراغ سیگار دیگری میروند. تغییراتی که در نتیجه این چرخه در مغز رخ میدهد، وابستگی به نیکوتین ایجاد میکند، زیرا بدن شما به داشتن نیکوتین در سیستم شما عادت کرده است که سپس به اعتیاد تبدیل میشود.
شایع ترین عوارض جانبی نیکوتین و سیگار بر روی مغز عبارتند از:
1-زوال شناختی
زوال شناختی معمولا با افزایش سن به طور طبیعی اتفاق میافتد. ممکن است فراموشکارتر شوید یا نتوانید به همان سرعتی که در جوانی فکر میکردید فکر کنید. اما اگر سیگار میکشید، ممکن است زوال شناختی سریعتری نسبت به افرادی که مصرف ندارند، تجربه کنید.
2-افزایش خطر ابتلا به زوال عقل
سیگاری ها همچنین در معرض خطر ابتلا به زوال عقل هستند. وضعیتی که میتواند بر حافظه، توانایی تفکر، مهارتهای زبانی، قضاوت و رفتار تأثیر بگذارد.
3-از دست دادن حجم مغز
طبق مطالعات هر چه مدت طولانیتری سیگار بکشید خطر از دست دادن حجم مغز مرتبط با افزایش سن بیشتر میشود.
محققان دریافتند که سیگار بر یکپارچگی ساختاری مناطق زیر قشری مغز تأثیر منفی میگذارد. آنها همچنین دریافتند که افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری، مقادیر بیشتری از کاهش حجم مغز مرتبط با سن را در چندین ناحیه از مغز داشتند.
4-خطر بالاتر سکته مغزی
افراد سیگاری نسبت به دیگر افراد بیشتر دچار سکته مغزی میشوند. براساس تحقیقات سیگار کشیدن خطر سکته مغزی را در مردان و زنان دو تا چهار برابر افزایش میدهد. این خطر با افزایش مصرف بیشتر خواهد شد.
5-خطر بالاتر ابتلا به سرطان
مصرف این ماده مواد شیمیایی سمی زیادی را وارد مغز و بدن میکند که برخی از آنها توانایی ایجاد سرطان را دارند. با قرار گرفتن مکرر در معرض تنباکو، تغییرات ژنتیکی در ریهها، گلو یا مغز ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
دلایل اعتیاد به نیکوتین
استفاده از محصولات تنباکو باعث اعتیاد به نیکوتین میشود. نیکوتین بسیار اعتیادآور است بنابراین حتی استفاده غیر مکرر میتواند منجر به وابستگی شود. ممکن است محصولات ترک سیگار، مانند آدامسهای نیکوتین، پاستیلها باعث اعتیاد به نیکوتین شوند. دلیل این امر این است که میزان نیکوتین موجود در این محصولات کمتر و دیرتر از نیکوتین موجود در تنباکو جذب میشود.
هر کسی که از دخانیات استفاده میکند در معرض خطر اعتیاد است. بهترین راه پیشگیری از اعتیاد پرهیز از دخانیات است.
برخی عوامل ممکن است خطر اعتیاد را افزایش دهند. به عنوان مثال افرادی که سابقه خانوادگی اعتیاد به نیکوتین دارند و افرادی که در خانههایی با مصرف کنندگان دخانیات بزرگ میشوند بیشتر احتمال دارد دچار اعتیاد سیگار شوند.
در افرادی که از الکل یا مواد مخدر سوء استفاده میکنند یا مبتلا به بیماری روانی هستند نیز احتمال وابستگی به نیکوتین افزایش پیدا میکند.
علائم اعتیاد نیکوتین
علائم اعتیاد به نیکوتین عبارتند از:
- عدم توانایی در توقف استفاده از محصولات دخانیات
- ظاهر شدن علائم ترک با قطع مصرف نیکوتین
- تمایل به مصرف حتی در صورت بروز عوارض در سلامتی آنها
اعتیاد به نیکوتین چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص اعتیاد به نیکوتین، پزشک در مورد میزان مصرف فعلی و سابقه سلامتی شما خواهد پرسید. وی میزان وابستگی شما را تعیین میکند و گزینههای درمانی را به شما پیشنهاد میدهد.
برای موفقیت در ترک نیکوتین فرد باید تلاش کند تا رفتارهای خود را تغییر دهد. گزینههای درمانی زیادی برای ترک اعتیاد به نیکوتین وجود دارد از جمله داروهای تجویزی، درمان جایگزینی نیکوتین و گروههای پشتیبانی.
اثرات و عوارض ترک نیکوتین
مصرف کنندگانی که استفاده از محصولات نیکوتین را متوقف میکنند با اثرات ترک روبرو میشوند. اثرات ترک نیکوتین شامل تحریک پذیری، اضطراب و علائم جسمی مانند سردرد و خستگی است. هفته اول بدترین حالت برای علائم ترک خواهد بود اما هر روز که میگذرد راحتتر میشود. حتی اگر علائم ترک کاهش پیدا کند ولع مصرف وجود دارد.
کسانی که از محصولات نیکوتین استفاده میکنند در معرض خطر بیماری های تنفسی، سرطانها (به ویژه سرطان ریه)، سکته مغزی و بیماریهای قلبی هستند. حتی مصرف آن به صورت گاه به گاه میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.
علائم اعتیاد به سیگار
از مهمترین علائم فرد سیگاری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمایل زیاد به مصرف
- اضطراب و بیحوصلگی بعد از چند ساعت مصرف نکردن
- احساس نیاز به مصرف بیشتر برای کسب احساس رضایت
- مصرف توتون به شکل افراطی با وجود دانستن مضرات اعتیاد به سیگار
یک راه تشخیص اعتیاد به سیگار مشاهده علائمی است که عنوان کردیم.
حتما بخوانید: عوارض کتامین
چگونه سیگار را ترک کنیم؟
می خواهید بدانید چگونه سیگار را ترک کنید؟ نکاتی که در این قسمت از مقاله کمپ ترک اعتیاد vip تهران ارائه میکنیم به شما کمک میکند تا این عادت را برای همیشه از بین ببرید.
استعمال دخانیات هم اعتیاد جسمی است و هم عادت روانشناختی. از بین بردن نیکوتین باعث میشود که بدن علائم ترک و ولع مصرف فیزیکی را تجربه کند. به دلیل تأثیر “احساس خوب” نیکوتین بر روی مغز، ممکن است از عادت مصرف این ماده به عنوان یک روش سریع برای از بین بردن استرس و آرامش دوباره استفاده کنید.
همچنین میتواند راهی برای کنار آمدن با افسردگی، اضطراب یا حتی بیحوصلگی برای شما باشد. ترک سیگار به معنی یافتن روشهای مختلف و سالم برای کنار آمدن با این احساسات است. با این حال، بسیاری از افراد برای ترک سیگار به سیگارهای الکترونیکی یا ویپ روی میآورند، اما شاید بپرسید ویپ چیست و آیا واقعاً کمکی به ترک میکند؟ با داشتن برنامه ترک صحیح، هر فردی میتواند اعتیاد را ترک کند حتی اگر قبلاً چندین بار تلاش کرده باشید و شکست خورده باشید.
برنامه شخصی ترک سیگار
یک برنامه ترک خوب هم به چالش کوتاه مدت ترک سیگار و هم به چالش بلند مدت جلوگیری از عود و پیشگیری از لغزش اعتیاد میپردازد. همچنین باید متناسب با نیازهای خاص شما باشد.
سوالاتی که میتوانید از خود بپرسید:
وقت بگذارید و به این فکر کنید که کدام لحظههای زندگی بیشتر مصرف میکنید و چرا. این به شما کمک میکند تا مشخص کنید کدام نکات، تکنیکها یا روشهای درمانی برای شما مفید هستند.
- آیا بعد از هر وعده غذایی نیاز به کشیدن دارید؟
- آیا وقتی استرس دارید سراغ آن میروید؟
- آیا سیگار کشیدن شما با سایر مواد اعتیادآور مانند الکل ارتباط دارد؟
- آیا بیش از یک بسته در روز مصرف میکنید؟
برنامه ترک سیگار را شروع کنید و تاریخ ترک را تعیین کنید.
طی دو هفته آینده یک تاریخ را انتخاب کنید. بنابراین بدون از دست دادن انگیزه خود برای ترک، وقت کافی برای آماده سازی دارید. حتی میتوانید آخر هفته آن را ترک کنید بنابراین چند روز فرصت دارید تا خود را با این تغییر وفق دهید.
به خانواده، دوستان و همكاران خود بگویید كه قصد دارید آن را ترک كنید. اجازه دهید دوستان و خانوادهتان در برنامه شما شرکت کنند و به آنها بگویید که به حمایت و تشویقشان نیاز دارید. به دنبال یک دوست باشید که او هم میخواهد ترک کند. شما میتوانید به یکدیگر کمک کنید تا شرایط سخت را پشت سر بگذارید.
محصولات تنباکو را از خانه، اتومبیل و محل کار خود خارج کنید. فندک و کبریت خود را دور بریزید.
برای ترک با پزشک خود صحبت کنید. پزشک میتواند برای کمک به علائم ترک برای شما دارو تجویز کند.
علت اعتیاد به سیگار
یکی از بهترین کارهایی که میتوانید برای ترک سیگار انجام دهید شناسایی دلیل اعتیاد به سیگار است از جمله موقعیتهای خاص، فعالیتها، افراد.
به لحظاتی در روز که هوس مصرف سراغتان میآید توجه کنید:
چه زمانی بود؟
شدت ولع مصرف چقدر شدید بود؟
چیکار می کردی؟
با کی بودی؟
چه احساسی داشتی؟
بعد از استعمال آن چه حسی داشتید؟
آیا برای تسکین احساسات ناخوشایند مصرف میکنید؟
بسیاری از ما برای کنترل احساسات ناخوشایند مانند استرس، افسردگی، تنهایی و اضطراب شروع به کشیدن میکنیم. اما روشهای سالم و موثری برای کنترل احساسات ناخوشایند وجود دارد مانند ورزش، مدیتیشن، استراتژیهای آرامسازی یا تمرینات تنفسی ساده
برای برخی از افراد تمام کردن یک وعده غذایی به معنی روشن کردن سیگار است. سعی کنید لحظه بعد از غذا را با چیز دیگری جایگزین کنید مانند یک تکه میوه، یک دسر سالم
حتما بخوانید: سورچه چیست
با علائم ترک نیکوتین کنار بیایید
با ترک سیگار علائم جسمی زیادی را تجربه خواهید کرد. علائم ترک میتواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم ترک نیکوتین که شایع است عبارتند از:
- هوس مصرف
- تحریک پذیری، ناامیدی یا عصبانیت
- اضطراب یا عصبی بودن
- مشکل در تمرکز
- بی قراری
- افزایش اشتها
- سردرد
- بیخوابی
- لرزش
- افزایش سرفه
- خستگی
- یبوست یا ناراحتی معده
- افسردگی
- کاهش ضربان قلب
هر چقدر هم این علائم ناخوشایند باشد، لازم است به یاد داشته باشید که این علائم موقتی است. با دفع سموم از بدن، طی چند هفته این علائم بهتر خواهد شد.
ولع مصرف سیگار را مدیریت کنید
گرچه اجتناب از عوامل محرک سیگار باعث کاهش میل شما به آن میشود اما به طور کامل نمیتوانید از ولع مصرف جلوگیری کنید. خوشبختانه هوس زیاد طول نمیکشد. به طور معمول حدود 5 یا 10 دقیقه. اگر وسوسه مصرف دوباره سراغتان آمد به خود یادآوری کنید که ولع مصرف به زودی از بین خواهد رفت. با داشتن استراتژیهایی برای کنار آمدن با ولع مصرف میتوانید از قبل برای این شرایط آماده شوید.
سعی کنید حواس خود را پرت کنید. ظرفها را بشویید، تلویزیون را روشن کنید، دوش بگیرید یا با یک دوست تماس بگیرید.
به خود یادآوری کنید که چرا سیگار را ترک کردید. به دلایل ترک خود از جمله مزایایی که برای سلامتی دارد و موارد دیگر مانند بهبود ظاهری، هزینهای که پس انداز میکنید و افزایش عزت نفس توجه کنید.
به خودتان جایزه بدهید تا انگیزه خود را حفظ کنید.
ذهن خود را مشغول کنید. یک کتاب یا مجله بخوانید، به موسیقی مورد علاقه خود گوش دهید، جدول سودوکو یا بازی آنلاین انجام دهید.
آب بنوشید. یک لیوان بزرگ آب را به آرامی بنوشید. نه تنها به کنترل هوس کمک میکند، بلکه هیدراته ماندن، به حداقل رساندن علائم ترک نیکوتین کمک میکند.
سعی کنید آرام باشید. کاری کنید که باعث آرامش شما شود، مانند حمام گرم، مراقبه، خواندن کتاب یا تمرینات تنفس عمیق.
خود را پرورش دهید. به جای اینکه هنگام استرس، اضطراب یا افسردگی به سمت مصرف این ماده بروید روشهای جدیدی برای تسکین سریع خود بیاموزید.
وعدههای غذایی متنوع و سالم بخورید. میوه، سبزیجات و چربیهای سالم بخورید. از غذاهای شیرین، نوشابه، سرخ شده و غذاهای فست فود پرهیز کنید.
عوارض ترک سیگار
عوارض ترک سیگار برای بعضی میتواند شدیدتر باشد. بسیاری از افرادی که در حال ترک هستند احساس میکنند آنفولانزا دارند. این احساس به این دلیل است که سیگار بر تمام سیستم بدن تأثیر میگذارد. زمانی که سیگار را ترک میکنید، بدن باید خود را با نداشتن نیکوتین وفق بدهد. شاید با خود فکر کنید عوارض ترک سیگار چند روز است؟ باید بدانید این عوارض جانبی موقتی هستند و با تحمل کردن میتوانید سیگار را برای همیشه کنار بگذارید.
سردرد، حالت تهوع شایعترین عوارضی است که با خارج شدن نیکوتین از بدن ایجاد میشود. سوزن سوزن شدن در دست و پا، سرفه و گلودرد به دلیل پاکسازی مخاط و سایر مواد زائدی که توسط سیگار ایجاد شده است. افزایش اشتها و به تبع آن افزایش وزن، میل شدید به نیکوتین، تحریک پذیری، ناامیدی و خشم، اضطراب، افسردگی و بی خوابی، بیقراری، مشکل در تمرکز، خشکی دهان و یبوست از دیگر عوارض جانبی است که برای فرد ایجاد میشود.
برخی افراد هم به صورت ناگهانی اقدام به کنارگذاشتن این ماده میکنند که باعث میشود عوارض ترک ناگهانی سیگار که به مراتب شدیدتر است را تجربه کنند. ما در کمپ ترک اعتیاد نوروکمپ این کار را به هیچ وجه توصیه نمیکنیم. به طور کلی کنار گذاشتن هر ماده مخدری به صورت ناگهانی اقدامی اشتباه است که ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای فرد برجای بگذارد.
علائم ترک سیگار چند روز طول می کشد؟
علائم ترک سیگار معمولا چیزی بین یک هفته تا یک ماه طول می کشد. این علائم در هفته اول بیشتر احساس میشود و با مرور زمان کاهش پیدا میکند. البته به طور قطع فردی که مدت زمان بیشتری مصرف داشته و تعداد بالایی در روز مصرف میکرده مدت زمان ترک برای او بیشتر خواهد بود. اما زمانی که یک فرد سیگار را کنار میگذارد بدن به طور طبیعی شروع به بهبود میکند. البته برخی از اثرات مانند کاهش فشار خون، تقریبا بلافاصله دیده میشود. اثرات دیگر مانند خطر ابتلا به سرطان ریه، بیماری قلبی و بیماری ریوی، سالها طول می کشد تا به سطح افراد غیر سیگاری برسد. با این حال، هر سال نکشیدن آن خطرات را کاهش میدهد.
اعتیاد سیگار در جوانان
اکثر افراد اولین سیگار خود را در حدود 11 سالگی امتحان میکنند و بسیاری از افراد تا 14 سالگی معتاد میشوند. همچنین در سالهای اخیر متاسفانه استفاده از نوع الکترونیکی آن بسیار افزایش پیدا کرده است.
حتما بخوانید: ترامادول چیست
چند نکته مهم برای والدین نوجوانان سیگاری
- بفهمید چرا نوجوان شما سیگار میکشد. ممکن است بخواهند توسط همسالان و دوستان خود پذیرفته شوند یا به دنبال جلب توجه شما باشند. به جای تهدید یا اولتیماتوم دادن با او صحبت کنید.
- اگر فرزند شما موافقت کرد که مصرف را کنار بگذارد صبور باشید و او را حمایت کنید.
- خطرات سلامتی و عوارض جانبی ناخوشایندی که مصرف این ماده روی ظاهر آنها میگذارد را توضیح دهید (مانند بوی بد دهان، تغییر رنگ دندانها و ناخنها).
- در منزل قوانینی بگذارید و به هیچ کس اجازه ندهید در داخل منزل سیگار بکشد.
برای دریافت مشاوره بر روی تصویر بالا کلیک نمایید.
درود من سعید امدادی هستم. از سال 1382 در حوزه درمان اعتیاد فعالیت دارم و از سال 1389 به صورت حرفه و از طريق علمی و آکادمیک در این حوزه مشغول به آموزش، تسهیلگری، مشاوره، تدریس و انجام مداخلات روان درمانی هستم.
برخی از دستاوردهای من در این مسیر :
– عضویت در انجمن روانشناسان اعتیاد آمریکا(A.P.A)
– مشاور تخصصی اعتیاد
– عضو کنفدراسیون بین المللی مبارزه با مواد و سوء مصرف دارو
– موسس، نماینده و مدیر عامل انجمن هفت وادی هوشیاری
– روانشناس و روان درمانگر
– رئیس هیئت مدیره مدیر عامل و صاحب امتیاز مرکز درمان اعتیاد زندگی، پاکی هوشیاری